Bardzo możliwe, że do 2050 roku w morzach i oceanach będzie więcej plastiku niż ryb. Ale to tylko jeden z wielu powodów, dla których zanieczyszczenie plastikiem jest globalnym problemem. Czy można go w ogóle rozwiązać?
Zacznijmy jednak od tego…
Tales z Miletu, Telefon z Bakelitu 😉 / Źródło: sciencemuseum.org.uk
Kto wymyślił plastik?
Można przyjąć, że to wina amerykańskiego chemika (choć urodzonego w Belgii) Leo Hendrika Baekelanda. Coś Wam świta, gdy czytacie to nazwisko? Nie, nie chodzi nam o nazwę producenta bakalii, ale o bakelit. Powstał w 1907 roku z połączenia fenolu i formaldehydu i można przyjąć, że to odkrycie zapoczątkowało erę tworzyw sztucznych.
Oczywiście, gdyby Baekeland nie wynalazł bakelitu, zrobiłby to z pewnością ktoś inny (tak działa postęp i wynalazczość), choć pewnie nazwa tego tworzywa byłaby nieco inna. Tak czy siak, w ciągu ostatnich 50 lat ilość wytwarzanych tworzyw sztucznych wzrosła 20-krotnie! I wciąż rośnie, choć w Europie, od 10 lat utrzymuje się na dość stabilnym poziomie.
Tak wygląda globalna produkcja plastiku na wykresie / Źródło: Statista
Można sobie łatwo wyobrazić, że taka ilość plastiku wprowadzana do obiegu rok do roku musi mieć negatywny wpływ na środowisko naturalne. Badania i statystyki mówią, że…
Zanieczyszczenie plastikiem to złoooooo!
Żeby nie być gołosłownym przytoczymy kilkanaście plastikowych faktów. Trzymajcie się, bo część z nich może szokować!
- Co roku do mórz i oceanów trafia 8 milionów ton plastikowych odpadów, z czego 236 tysięcy ton stanowi mikroplastik.
- Obecnie na powierzchni oceanów znajduje się pięć “wysp” utworzonych z plastikowych odpadów. Jedna z nich wielkością dorównuje powierzchni Francji.
- Co minutę do morza trafia taka ilość plastiku, jaka znajduje się w jednej śmieciarce.
- Do 2020 roku ilość plastików w morzach i oceanach zwiększy się 10-krotnie.
- W 2014 roku stosunek masowy ilości plastików w morzach do ryb wynosił 1:5.
- W przeliczeniu na masę do 2050 roku w morzach i oceanach będzie więcej plastiku niż ryb.
Plastikowe torby trafiają do wody i zabijają żółwie, foki, ptaki, ryby i wieloryby / Źródło: NDRC
- Tworzywa sztuczne są dosłownie wszędzie, bo zostały znalezione nawet na głębokości 11 km (na Mount Evereście też są – pokazywał je sam Denis Urubko na konferencji #ETtalks).
- Wiele organizmów morskich nie jest w stanie odróżnić plastikowych śmieci od pożywienia. Te, które je zjedzą umierają z głodu, bo nie mogą strawić plastiku.
- Ryzyko chorób raf koralowych wzrasta z 4% do 89% po kontakcie z plastikiem znajdującym się w morskich wodach.
- W okolicach Wielkiej Pacyficznej Plamy Śmieci organizmy morskie jedzą więcej plastiku niż swojego naturalnego pożywienia.
- Wiele gatunków ryb, które spożywamy, zawiera w sobie niestrawione resztki mikroplastików.
- 90% zanieczyszczenia mórz plastikiem pochodzi jedynie z 10 rzek, z czego aż 8 to rzeki azjatyckie.
- W sumie na świecie wyprodukowano już ponad 8,3 miliardów ton (sic!) różnego rodzaju plastików, z czego aż 6,3 miliarda ton to obecnie plastikowe odpady.
Plastikowe odpady walają się na całym świecie / Źródło: Unsplash; Foto: Hermes Riviera
- W skali świata jedynie 9% plastikowych śmieci trafia do recyklingu, a 12% kończy życie w spalarniach. Przeważająca większość trafia na składowiska, albo co gorsza, wprost do środowiska naturalnego.
- W Europie jest lepiej, bo około 30% plastiku trafia do recyklingu, 39% jest spalane, a reszta ląduje na składowiskach odpadów.
- Na całym świecie co minutę sprzedaje się ponad milion plastikowych butelek. Albo 20 tysięcy co sekundę! Łącznie w 2016 roku sprzedano ich 480 miliardów (niewyobrażalna liczba!)
- Potrzeba ponad 500 lat, żeby plastikowa butelka rozłożyła się (a raczej rozpadła w pył) w środowisku naturalnym.
Czy naprawdę trzeba pić wodę z butelek? / Źródło: Unsplash; Foto: Giuseppe Fiamiani
- W Europie około 40% produkcji tworzyw sztucznych to opakowania, 22% to różnego rodzaju sprzęty domowe, a 20% stanowią materiały budowlane i konstrukcyjne.
- Cząstki mikroplastiku są obecne praktycznie we wszystkich systemach wodnych na świecie, czyli potokach, rzekach, jeziorach i morzach.
- 83% testowanej wody kranowej z różnych światowych metropolii było zanieczyszczone cząsteczkami plastiku.
- Z kolei aż 93% badanych wód butelkowanych produkowanych przez 11 największych firm z tego sektora zawierało cząstki plastiku.
- Podczas jednego prania bluzy wykonanej z polaru (czyli przetworzonego PET) do ścieków trafia nawet 250 tysięcy cząstek mikroplastiku.
- Szacuje się, że przez bliższy lub dalszy kontakt z plastikiem na całym świecie może umierać nawet 2 miliony zwierząt rocznie.
Grafika zrobiona przez Jorge Gamboa pokazująca skalę problemu z zanieczyszczeniem plastikiem naszej planety / Źródło: Reddit
Źródło: www. green-projekt.pl
